1. Ga bij een clubje. Sinds mijn beroerte doe ik niet meer aan clubjes; ze zijn vaak in de avond, wanneer ik er geen energie voor heb. En ik vind het niet fijn om deel te nemen aan een groep waar mijn afwezigheid effect heeft op anderen. Dus afgelopen zomer ging ik op zoek naar een ‘clubje’ op de dag zonder ‘groepsverplichting’. Met de boodschap dat ‘afmelden mag’.

2. Abonneer je op een (opinie)blad om je wereldbeeld breed te houden.

3. Glimlach naar onbekenden. Ik ben van nature geen glimlacher, zeker niet als ik me niet fijn voel. Maar ik heb ontdekt dat glimlachen naar vreemden een prettig mini-contact is: Je hoeft niets met die ander maar wisselt eventjes positieve energie uit.

4. Word lid van een online filmhuis en/of NPO-start. Zo kan je in je eigen tijd fijne series kijken en mis je geen interessante film meer. Voor mij werkt Netflix met zijn special effects, prikkels en cliffhangers om het bingen aan te wakkeren averechts. Het kijken naar ‘afgebakende’ afleveringen en echt, echte TV vind ik veel prettiger.

5. Geef sociale afspraken vaker de voorrang op werk en spreek ook af op momenten dat je je minder voelt.

6. Spreek uit naar anderen dat je je eenzaam voelt. Dit vind ik tegelijkertijd de belangrijkste en de lastigste: ik heb gemerkt dat ik me beter voel als ik mijn eenzaamheid benoem, maar ik vind het altijd moeilijk want ik wil niet klagen. Sinds ik het wel benoem, merk ik dat ik die negatieve lading veel sterker ervaar dan de ander. En dat is logisch, ik maak een moeilijke periode door, die ander niet. Die ander vindt het hooguit vervelend voor mij, maar heeft daar zelf geen last van. Dit inzicht maakte het voor mij makkelijker om mijn eenzaamheid wel aan te kaarten. En hoewel er niet concreet iets aan de situatie verandert maakt medeleven het wel dragelijker. Verder geef ik duidelijk aan dat het niet mijn bedoeling is anderen een schuldgevoel aan te praten.

7. Maar er blijven dagen die niet te ‘fixen’ zijn. Ik weet dat het dan voor mij beter is om die maar te accepteren. Maar dat blijft moeilijk. Gelukkig overtreffen mijn goede dagen mijn slechte en vergeet ik de slechte snel.